รัฐสภาไทย

           รัฐสภา หรือ สภานิติบัญญัติ หมายถึง สภาที่ทำหน้าที่ออกกฎหมาย อภิปราย หารือกันระหว่างสมาชิกรัฐสภา ถกเถียงประเด็นทางการเมืองหรือกิจกรรมทางการเมืองอื่นๆ โดยรัฐสภาจะมีเฉพาะประเทศที่ใช้ใช้ระบอบการปกครองในระบอบประชาธิปไตย ซึ่งสหราชอาณาจักรเป็นประเทศแรกในโลกที่มีระบบรัฐสภาและเป็นต้นแบบระบอบประชาธิปไตยในสมัยปัจจุบันด้วย เช่น ฝรั่งเศส สเปน สหรัฐอเมริกาญี่ปุ่น เป็นต้น

   รัฐสภาแห่งราชอาณาจักรไทย เป็นสถาบันที่พระมหากษัตริย์ไทยพระราชทานอำนาจให้เป็นผู้ออกกฎหมายสำหรับการปกครองและการบริหารประเทศ ซึ่งเรียกว่า อำนาจนิติบัญญัติรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันบัญญัติให้รัฐสภา ประกอบด้วย วุฒิสภาและสภาผู้แทนราษฎร ซึ่งจะประชุมร่วมกัน หรือแยกกัน ตามบทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญ โดยมีประธานสภาผู้แทนราษฎร เป็นประธานรัฐสภา และประธานวุฒิสภา เป็นรองประธานรัฐสภา โดยตำแหน่ง

ประวัติรัฐสภา

           รัฐสภาของประเทศไทยกำเนิดขึ้นเมื่อวันที่ 28 มิถุนายน พ.ศ. 2475 หลังการประกาศใช้รัฐธรรมนูญชั่วคราวฉบับแรก เมื่อผู้แทนราษฎรจำนวน 70 คนซึ่งได้รับการแต่งตั้งจากผู้รักษาพระนครฝ่ายทหาร ได้เปิดประชุมสภาขึ้นเป็นครั้งแรก ณ พระที่นั่งอนันตสมาคม และเมื่อการเลือกตั้งผู้แทนราษฎรทั่วประเทศได้สำเร็จลง พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวก็ได้พระราชทานพระที่นั่งอนันตสมาคมองค์นี้แก่ผู้แทนราษฎรเพื่อใช้เป็นที่ประชุมสืบต่อมา

              ต่อมา เมื่อจำนวนสมาชิกรัฐสภาต้องเพิ่มมากขึ้นตามอัตราส่วนของจำนวนประชากรที่ เพิ่มขึ้น จึงเกิดความจำเป็นที่จะต้องจัดสร้างอาคารรัฐสภาที่มีขนาดใหญ่กว่า เพื่อให้มีที่ประชุมเพียงพอกับจำนวนสมาชิก และมีที่ให้ข้าราชการสำนักงานเลขาธิการรัฐสภาใช้ เป็นที่ทำงาน จึงได้มีการวางแผนการจัดสร้างอาคารรัฐสภาขึ้นใหม่ถึง 4 ครั้งด้วยกัน แต่ก็ต้องระงับไปถึง 3 ครั้ง เพราะคณะรัฐมนตรีผู้ดำริต้องพ้นจากตำแหน่งไปเสียก่อน
            ในครั้งที่ 4 แผนการจัดสร้างรัฐสภาใหม่ได้ประสบผลสำเร็จ ด้วยพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ทรงยืนยันพระราชประสงค์เดิมที่จะให้ใช้พระที่นั่งอนันตสมาคมและบริเวณ เป็นที่ทำการของรัฐสภาต่อไป และยังได้พระราชทานที่ดินบริเวณทิศเหนือของพระที่นั่งอนันตสมาคม ให้เป็นที่จัดสร้างสำนักงานเลขาธิการรัฐสภาขึ้นใหม่ด้วย  สถานที่ทำการใหม่ของรัฐสภา เริ่มก่อสร้างเมื่อวันที่ 5 พฤศจิกายน พ.ศ. 2513 โดยมีกำหนดสร้างเสร็จภายใน 850 วัน ใช้งบประมาณทั้งสิ้น 51,027,360 บาท ประกอบด้วยอาคารหลัก 3 หลัง คือ

•     เป็นตึก 3 ชั้นใช้เป็นที่ประชุมวุฒิสภา สภาผู้แทนราษฎร และการประชุมร่วมกันของสภาทั้งสอง ส่วนอื่นๆ เป็นที่ทำการของสำนักงานเลขาธิการรัฐสภา ประธาน และรองประธานของสภาทั้งสอง
•     เป็นตึก 7 ชั้น ใช้เป็นสำนักงานเลขาธิการรัฐสภาและโรงพิมพ์รัฐสภา
•     เป็นตึก 2 ชั้นใช้เป็นสโมสรรัฐสภา

            สถานที่ทำการใหม่ของรัฐสภา ใช้ในการประชุมรัฐสภาเป็นครั้งแรกเมื่อวันที่ 19 กันยายน พ.ศ. 2517 สำหรับพระที่นั่งอนันตสมาคม ถือเป็นสถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ และใช้เป็นที่รับรองอาคันตุกะบุคคลสำคัญ ใช้เป็นสถานที่ประกอบรัฐพิธีเปิดสมัยประชุม รัฐพิธีฉลองวันพระราชทานรัฐธรรมนูญ และมีโครงการใช้ชั้นล่างของพระที่นั่งเป็นจัดสร้างพิพิธภัณฑ์รัฐสภา

ประธานรัฐสภาไทย

  
         ประธานรัฐสภาไทย เป็นตำแหน่งประมุขของ อำนาจนิติบัญญัติ ของไทย ซึ่งในแต่ละช่วงเวลา จะประกอบด้วยสภาเดียวหรือสองสภา แล้วแต่บทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญในขณะนั้น
ตามบทบัญญัติในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2550 รัฐสภาไทยประกอบด้วย สภาผู้แทนราษฎร และวุฒิสภา โดยมีโดยมีประธานสภาผู้แทนราษฎรเป็นประธานรัฐสภา และประธานวุฒิสภาเป็นรองประธานรัฐสภาโดยตำแหน่ง
          จนถึงปัจจุบัน รัฐสภาไทย มีผู้ดำรงตำแหน่ง ประธานรัฐสภา รวม 28 คน ดังนี้

•  1. เจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรี (สนั่น เทพหัสดิน ณ อยุธยา) ประธานรัฐสภา และประธานสภาผู้แทนราญฏร
  
  
  • 28 มิถุนายน - 1 กันยายน 2475
  • 15 ธันวาคม 2475 - 26 กุมภาพันธ์ 2476 

• 2. เจ้าพระยาพิชัยญาติ ประธานรัฐสภา และประธานสภาผู้แทนราญฏร
  
  
  
  • 2 กันยายน 2475 - 10 ธันวาคม 2476
  
  
  
  

• 3. พลเรือตรี พระยาศรยุทธเสนี (พลเรือตรี กระแส ประวาหะนาวิน)
  
  
  
  • ประธานรัฐสภา และประธานสภาผู้แทนราญฏร                  
    
    
    • 26 กุมภาพันธ์ 2476 - 22 กันยายน 2477
    • 6 กรกฎาคม 2486 -24 มิถุนายน 2487
  • ประธานรัฐสภา และประธานพฤฒสภา
    
    
    • 31 สิงหาคม 2489 - 9 พฤษภาคม 2490
    • 15 พฤษภาคม 2490 - 8 พฤศจิกายน 2490
    
    
    
    

• 4. เจ้าพระยาศรีธรรมมาธิเบศ (จิตร ณ สงขลา)
  
  
  • ประธานรัฐสภา และประธานสภาผู้แทนราญฏร
    
    
    • 22 กันยายน 2477 - 15 ธันวาคม 2477
    • 17 ธันวาคม 2477 - 31 กรกฎาคม 2478
    • 7 สิงหาคม 2478 - 31 กรกฎาคม 2479
  • ประธานรัฐสภา และประธานวุฒิสภา
    
    
    • 26 พฤศจิกายน 2490 - 18 กุมภาพันธ์ 2491
    • 20 กุมภาพันธ์ 2491 - 14 มิถุนายน 2492
    • 15 มิถุยายน 2492 - 20 พศจิกายน 2493
    • 22 พฤศจิกายน 2493 - 29 พฤศจิกายน 2494
    
    
    
    

• 5. พระยามานวราชเสวี (วิเชียร ณ สงขลา) ประธานรัฐสภา และประธานสภาผู้แทนราญฏร
  
  
  • 3 สิงหาคม 2479 - 10 ธันวาคม 2480
  • 10 ธันวาคม 2480 -24 มิถุนายน 2481
  • 28 มิถุยายน 2481 - 10 ธันวามคม 2481
  • 12 ธันวาคม 2481 - 24 มิถุนายน 2482
  • 28 มิถุนายน 2482 - 24 มิถุนายน 2483
  • 1 กรกฎาคม 2483 - 24 มิถุนายน 2484
  • 1 กรกฎาคม 2484 - 24 มิถุนายน 2485
  • 30 มิถุนายน 2485 - 24 มิถุนายน 2586
  • 2 กรกฎาคม 2487 - 24 มิถุนายน 2488
  • 29 มิถุนายน 2488 - 15 ตุลาคม 2488
  • 26 มกราคม 2489 - 9 พฤษภาคม 2489
  
  
  
  

• 6. พันตรีวิลาศ โอสถานนท์ ประธานรัฐสภา และประธานพฤฒสภา
  
  
  • 4 มิถุนายน 2489 - 24 สิงหาคม 2489
  
  
  
  

• 7. พลเอก พระประจนปัจนึก (พุก มหาดิลก) ประธานรัฐสภา และประธานสภาผู้แทนราญฏร
  
  
  • 1 ธันวาคม 2494 - 17 มีนาคม 2495
  • 22 มีนาคม 2495 - 23 มิถุนายน 2495
  • 28 มิถุนายน 2495 -23 มิถุนายน 2496
  • 2 กรกฎาคม 2496 - 23 มิถุนายน 2497
  • 29 มิถุนายน 2497 - 23 มิถุนายน 2498
  • 2 กรกกาคม 2498 - 23 มิถุนายน 2499
  • 30 มิถุนายน 2499 - 25 กุมภาพันธ์ 2500
  • 16 มีนาคม 2500 - 23 มิถุนายน 2500
  • 28 มิถุนายน 2500 - 16 กันยายน 2500
  • 27 ธันวาคม 2500 - 23 มิถุนายน 2501
  • 25 มิถุนายน 2501 - 20 ตุลาคม 2501
  
  
  
  

• 8. พลเอก หลวงสุทธิสารรณกร (สุทธิ์ สุทธิสารรณกร)
  
  
  • ประธานรัฐสภา และประธานสภาผู้แทนราญฏร
    
    
    • 20 กันยายน 2500 - 14 ธันวาคม 2500
  • ประธานรัฐสภา ประธานสภาร่างรัฐธรรมนูญ
    
    
    • 6 กุมภาพันธ์ 2502 - 17 เมษายน 2511
    
    
    
    

• 9. นายทวี บุณยเกตุ ประธานรัฐสภา และประธานสภาร่างรัฐธรรมนูญ
  
  
  • 8 พฤษภาคม2511 -20 มิถุนายน 2511
  
  
  
  

• 10. พันเอก นายวรการบัญชา (บุญเกิด สุตันตานนท์) ประธานรัฐสภา และประธานวุฒิสภา
  
  
  • 22 กรกฎาคม 2511 - 6 กรกฎาคม 2514
  • 7 กรกฎาคม 2514 - 17 พฤศจิกายน 2514
  
  
  
  

• 11. พลตรีศิริ สิริโยธิน ประธานรัฐสภา และประธานสภานิติบัญญัติแห่งชาติ
  
  
  • 18 ธันวามคม 2515 - 11 ธันวาคม 2516
  
  
  
  

• 12. พลตรี หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช ประธานรัฐสภา และประธานสภานิติบัญญัติแห่งชาติ
  
  
  • 29 ธันวาคม 2516 -7 ตุลาคม 2517
  

• 13. นายประภาศน์ อวยชัย ประธานรัฐสภา และประธานสภานิติบัญญัติแห่งชาติ
  
  
  • 17 ตุลาคม 2517 - 25 มกราคม 2518
  
  
  
  

• 14. นายประสิทธิ์ กาญจนวัฒน์ ประธานรัฐสภา และประธานสภาผู้แทนราษฏร
  
  
  • 7 กุมภาพันธ์ 2518 -12 มกราคม 2519
  
  
  
  

• 15. นายอุทัย พิมพ์ใจชน ประธานรัฐสภา และประธานสภาผู้แทนราญฏร
  
  
  • 19 เมษายน 2519 - 6 ตุลาคม 2519
  • 6 กุมภาพันธ์ 2544 - 5 มกราคม 2548
  
  
  

• 16. พลอากาศเอก กมล เดชะตุงคะ ประธานที่ปรึกษาของนายกรัฐมนตรี ทำหน้าที่ประธานสภาปฏิรูปการปกครองแผ่นดินและประธานรัฐสภา
  
  
  • 22 ตุลาคม 2519 - 20 พฤศจิกายน 2519
  
  
  
  

• 17. พลอากาศเอก หะริน หุงสกุล
  
  
  • ประธานรัฐสภา และประธานสภาปฏิรูปการปกครองแผ่นดิน
    
    
    • 28 พฤศจิกายน 2519 - 20 ตุลาคม 2520
  • ประธานรัฐสภา และประธานสภานิติบัญญัติแห่งชาติ
    
    
    • 25 พฤศจิกายน 2520 - 22 เมษายน 2522
  • ประธานรัฐสภา และประธานวุฒิสภา
    
    
    • 9 พฤษภาคม 2522 - 19 มีนาคม 2526
    
    
    
    

• 18. นายจารุบุตร เรืองสุวรรณ ประธานรัฐสภา และประธานวุฒิสภา
  
  
  • 26 เมษายน 2526 - 19 มีนาคม 2527
  
  
  
  

• 19. ศาสตราจารย์อุกฤษ มงคลนาวิน
  
  
  • ประธานรัฐสภา และประธานวุฒิสภา
    
    
    • 30 เมษายน 2527 - 30 เมษายน 2528
    • 1 พฤษภาคม 2528 - 23 เมษายน 2530
    • 24 เมษายน 2530 - 22 เมษายน 2532
    • 3 เมษายน 2335 - 26 พฤษภาคม 2535
  • ประธานรัฐสภา และประธานสภานิติบัญญัติแห่งชาติ
    
    
    • 2 เมษายน 2534 - 21 มีนาคม 2535
    
    
    
    

• 20. ร้อยตำรวจตรี วรรณ ชันซื่อ ประธานรัฐสภา และประธานวุฒิสภา
  
  
  • 4 พฤษภาคม 2532 - 23 กุมภาพันธ์ 2534
  
  
  
  

• 21. นายมีชัย ฤชุพันธุ์ ประธานรัฐสภา และประธานวุฒิสภา
  
  
  
  • 28 มิถุนายน 2535 - 29 มิถุนายน 2535
  
  
  
  

• 22. ศาสตราจารย์มารุต บุนนาค ประธานรัฐสภา และประธานสภาผู้แทนราษฏร
  
  
  • 22 กันยายน 2535 - 19 พฤษภาคม 2538
  
  
  
  

• 23. นายบุญเอื้อ ประเสริฐสุวรรณ ประธานรัฐสภา และประธานสภาผู้แทนราษฏร
  
  
  • 11 กรกฎาคม 2538 27 กันยายน 2538
  
  
  
  

• 24. นายวันมูหะมัดนอร์ มะทา ประธานรัฐสภา และประธานสภาผู้แทนราษฏร
  
  
  • 24 พฤศจิกายน 2539 - 27 มิถุนายน 2543  
  

• 25. นายพิชัย รัตตกุล ประธานรัฐสภา และประธานสภาผู้แทนราษฏร
  
  
  • 30 มิถุนายน 2543 - 9 พฤศจิกายน 2543
  
  
  
  

• 26. นายโภคิน พลกุล ประธานรัฐสภา และประธานสภาผู้แทนราษฏร
  
  
  • 8 มีนาคม 2548 - 24 กุมภาพันธ์ 2549
  
  
  
  
  

• 27. นายยงยุทธ ติยะไพรัช ประธานรัฐสภา และประธานสภาผู้แทนราษฏร
  
  
  • 23 มกราคม 2551 - เมษายน 2551
  
  
  
  

• 28. นายชัย ชิดชอบ ประธานรัฐสภา และประธานสภาผู้แทนราษฏร
  
  
  
  • 15 พฤษภาคม 2551 - (ปัจจุบัน) 

  อาคารรัฐสภาแห่งใหม่

       วันที่ 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2551 คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบ อนุมัติงบประมาณประจำปี พ.ศ. 2552 เป็นเงิน 12,000 ล้านบาท เพื่อก่อสร้างอาคารรัฐสภาแห่งใหม่ บนพื้นที่ 119 ไร่ ริมแม่น้ำเจ้าพระยา ย่านเกียกกาย โดยจะต้องย้ายหน่วยราชการที่อยู่ในบริเวณนั้น ประกอบด้วย โรงเรียนโยธินบูรณะ โรงเรียนกองทัพบกอุปถัมภ์ช่างกล ขส.ทบ. และบ้านพักข้าราชการหทาร กรมราชองครักษ์ ซึ่งได้กำหนดวางศิลาฤกษ์เมื่อวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2551